Toplička Gračanica

Zbog izgleda, crkva Svetih arhanđela Mihaila i Gavrila, sada pri manastiru u Kondželju, poznata je kao toplička Gračanica. Ovaj hram svojom lepotom i mestom na kojem je, kraj magistarlnog puta Niš- Priština, privlači pažnju.

Kako se navodi na sajtu spomenici kulture, crkva Svetih Arhangela Mihaila i Gavrila podignuta je u periodu od 1893. do 1899. godine na temelјima jedne starije crkve, koja datira iz vremena autokefalne Srpske Svete Crkve (1219 – 1321).

Prema predanju osnovao ju je srpski vlastelin i kosovski junak Milan Toplica.

Iako predstavlјa hram Svetih arhangela Mihaila i Gavrila, crkvena slava je 26. jula, odnosno dan kada Srpska Pravoslavna Crkva i njeni vernici slave Svetog Gavrila. Tokom svog postojanja crkva je više puta opravlјana i obnavlјana. U narodu je poznata kao 'Toplička Gračanica', jer izgledom podseća na ovu zadužbinu kralјa Milutina. Predstavlјa jednobrodnu građevinu, trikonhonalne osnove sa tri oltarske apside na istoku. Na njenom vrhu se uzdiže jedno centralno i četiri manja kubeta. Na zapadu iznad priprate je zvonik, a sa bočne strane po jedan vestibul. Posvedočene su tri starije freske u unutrašnjosti crkve i pretpostavka je da su, kao i ikonostas, delo majstora iz radionice Avrama Dičova.

Crkva je ponovo freskopisana od 2000. Godine, kada je poslednji put i obnavljana. Živopisci su Dobrica Kostić i Branka Aćimović-Grčić iz Beograda. Pored crkve u periodu od 1992. do 1999. godine sagrađen je konak.

Svake godine na Vidovdan u porti se organizuje Svetoplički vidovdanski sabor.